Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Yazar: Öznur KARATAŞ ŞAN
25 Ocak 2024
131 kez okundu
8

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk döneminden başlayarak yetişkinlik dönemine kadar devam eden bir nörolojik bozukluktur. Bu bozukluk, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir. DEHB, çocukların okul başarısını, sosyal ilişkilerini ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu makalede, DEHB’nin nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavi yöntemleri üzerinde durulacak.

Nedenleri

DEHB’nin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ailesinde DEHB olan çocukların DEHB geliştirme riski daha yüksektir. Ayrıca, prenatal ve doğum sonrası dönemde maruz kalınan bazı risk faktörleri de DEHB’nin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Örneğin, düşük doğum ağırlığı, sigara ve alkol kullanımı gibi faktörler DEHB riskini artırabilir.

Belirtiler

DEHB’nin belirtileri çocukluk döneminde başlar ve yetişkinlik dönemine kadar devam edebilir. Dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Dikkat Eksikliği:

Dikkat süresinin kısa olması, dalgınlık, unutkanlık, görevleri tamamlamada zorluk gibi belirtiler dikkat eksikliğini gösterir.

• Hiperaktivite:

Sürekli hareket etme isteği, yerinde duramama, aşırı konuşma gibi belirtiler hiperaktiviteyi gösterir.

• Dürtüsellik:

Düşünmeden davranma, sabırsızlık, başkalarını sürekli kesme gibi belirtiler dürtüsellikle ilişkilidir.

Tanı

DEHB tanısı, çocuğun belirtilerinin sürekli ve uzun süreli olması durumunda konulur. Bu belirtiler, çocuğun okul, ev ve sosyal çevresinde sorunlara neden olmalıdır. Tanı sürecinde, çocuğun davranışsal değerlendirmesi, aile ve öğretmen görüşmeleri, psikolojik testler ve değerlendirmeler kullanılır.

Tedavi

DEHB’nin tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Tedavi genellikle ilaçlar, psikososyal tedavi ve eğitim programlarından oluşur.

• İlaçlar:

DEHB tedavisinde genellikle stimulan ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, dikkat süresini artırır ve hiperaktiviteyi azaltır. İlaç tedavisi, çocuğun yaşına, belirtilerine ve yan etkilere bağlı olarak belirlenir.

• Psikososyal Tedavi:

Psikososyal tedavi, çocuğun davranışlarını düzenlemesine ve sosyal becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Bu tedavi yöntemleri arasında bilişsel davranışçı terapi, aile terapisi ve eğitim programları yer alır.

• Eğitim Programları:

DEHB’li çocuklar için özel eğitim programları geliştirilmektedir. Bu programlar, çocuğun öğrenme becerilerini geliştirmesine ve uyum sağlamasına yardımcı olur.

Sonuç

DEHB, çocukların ve yetişkinlerin yaşamını olumsuz etkileyen bir nörolojik bozukluktur. Ancak erken tanı ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir. DEHB’nin nedenleri tam olarak bilinmese de, genetik ve çevresel faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, DEHB’nin daha iyi anlaşılması ve etkili tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi için daha fazla araştırma yapılması önemlidir.

Baş Editör: Dr. Sibel ÇELİKEL

İlgili

Yorumlar (0)

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Öznur KARATAŞ ŞAN

Öznur KARATAŞ ŞAN Eğitimci - Yazar Erteleyenler Kampüsü Kurucusu. Anadolu Üni. Sosyal Bilimler ve Davranış Bilimleri Ön lisans, Sosyoloji Lisans mezunu. 2 yıl süreli Tuna Türer Yaşam Bilimleri Akademisi Aile Dizimi ve Kuantum Drama eğiitimine devam etmektedir. Kariyerine 2005 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Halkla İlişkiler Müdürlüğü’nde Uzman olarak başladı. Ardından Yönetici Danışmanı olarak Kamu Kurumlarında Proje ve Eğitim Koordinatörü olarak çalıştı. Pendik Kaymakamlığı ve Pendik Belediyesi iş birliği ile düzenlenen Kalemiyle Güçlü Kızlar Projesi’nin koordinatörlüğünü ve Geliştirici Editörlüğünü yaptı. 2021 yılında kurulan Güvenli Aile Derneği Kurucu üye ve Başkanı. Dernek bünyesinde İçişleri Bakanlığı İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü koordinesinde Bağcılar Belediyesi paydaşlığında “Bana Bir Masal Anlat Projesi” yöneticisi. Halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi Bağımlılıkla Mücadele Müdürlüğü Eğitim Koordinatörü olarak görev yapmakta. Evli ve iki çocuk annesi olan Şan’ın Seans Odası ve Erteleme Davranışı ve Pomodoro Tekniği ile 21 Günlük Planlama adlı iki kitabı bulunmaktadır.