Gurbet

Edebiyat/Şiir
Gurbet

 

Gurbet

Değerli okurlar, bu çalışmamızda Türk halk kültüründe ve edebiyatında merkezi bir öneme sahip olan ‘gurbet’ kavramını ele alacağız. Gurbet, sözlük karşılığı olarak bireyin doğduğu ve sosyal bağlarını kurduğu aile ortamından ayrı düşmesi durumunu ifade eder. Toplumsal düzlemde ise genellikle ekonomik koşullar veya eğitim gibi gerekçelerle başka bir şehre ya da ülkeye göç etme süreciyle özdeşleşmiştir. Kültürel mirasımızın ayrılmaz bir parçası olan gurbet teması; şiirlerimizden türkülerimize kadar geniş bir yelpazede karşımıza çıkar. Örneğin; 17. yüzyıl edebiyatımızın en önemli temsilcilerinden Karacaoğlan, gurbetin insan ruhunda bıraktığı izleri ve sılaya duyulan hasreti eserlerinde derinlemesine işlemiştir.

 

 

Karacoğlan 17. yüzyılda gurbet için

Seyyah oldum gezdim gurbet elleri
Kar etti canıma yeter ayrılık
Anlatayım başa gelen halleri
Ölümden çok çektim beter ayrılık demiştir.
Gurbetin peşine kaçınılmaz son ayrılık gelir. Bu ayrılıklar her zaman kavuşmayla neticelenmez. Bir başka türkümüzde İstanbul’ a çalışmaya giden birisine ithafen

Yarim İstanbul’u mesken mi tuttun
Gördün güzelleri beni unuttun
Sılaya dönmeye yemin mi ettin
Gayrı dayanacak özüm kalmadı
Mektuba yazacak sözüm kalmadı

denilmiştir.


Gurbet olgusu, özellikle ailece yerleşik düzene geçildiğinde kuşaklar arası bir kültürel kopuşu tetiklemektedir. Yeni bir coğrafyada büyüyen çocukların, ailelerinin geldiği kültürü unutarak içine doğdukları çevreye uyum sağlamaları, özellikle Almanya’daki gurbetçi nesillerin dil ve geleneklerinde açıkça görülmektedir. İyi ve kötü yanlarıyla hayatımızın bir parçası olan bu gurbet hikâyesi, sanatsal üretimime de yön verdi. Bir halk şairi olarak bu temayı işlediğim şiirim şöyledir:


Bizi Bizden Aldın Gurbet

Yokluk dedik, dert ekledik
Sılamızda biz tekledik
Gurbetten ümit bekledik
Bizi bizden aldın gurbet

Mutlu olsa da azımız
Neşeyi çalmaz sazımız
Kimseye geçmez nazımız
Özü özden aldın gurbet

Unuttuk türlü yemeği
Gençler görmez geleneği
Aile denen emeği
Oğlu kızdan aldın gurbet

Ozan Kasım yara deşti
Bilmem bu nasıl bir işti
Sohbet konusu değişti
Sözü sözden aldın gurbet

Ozan Kasım Kol

 

Genel Yayın Yönetmeni: Elif Ünal YILDIZ

Editör/Redaktör: Hakan DİNÇAY

Bu yazının bütünü yazarına aittir.

Bir önceki yazımı okudunuz mu?

 

Etiketler:

#ayrılık #duygu #edebiyat #şiir #gelenek #gurbet #istanbul #özlem #sevda #türküler Aile büyükşehir geçim gurbetçi halkşairi hayat ozankasimkol

Yorumlar (1)

  1. Arzu kargin
    • 19/12/2025

    Kaleminize duygunuza emeğinize sağlık çok güzel hocam 🤲🤲

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ozan Kasım KOL

Ozan Kasım Kol 1971 tarihinde Samsun' un Çarşamba İlçesi'nin Beyyenice köyünde doğmuştur. Çocukluğu Beyyenice köyünde geçen şairimiz , Turizm ve Otelcilik mezunudur. Lise yıllarında edebiyat öğretmeninin aşırı telkiniyle şiire önem veren Ozan Kasım Kol "Dünyanın Dengesi Sevgi (2021), Meriç ile Tuna (2023) ,İstiklal Yıldızları (2024)" isimli kitapların şairi ve yazarıdır. Bazı şiirleri türkü olmuş olan şairimiz aynı zamanda Kültür Bakanlığı halk şairidir. Tansiyon dergisinde türkülerimizin hikayelerini araştırıp yazmaktadır. Yedi Sanat Derneği (Yesader) ve MSG üyesi olan Ozan Kasım Kol ,Ahmet Erhan,Arife Gül ve Gülüzar isminde üç çocuk babasıdır.

Benzer Yazılar