OEDİPAL KOMPLEKSLER NEDİR?

Eğitim
OEDİPAL KOMPLEKSLER NEDİR?

                                  OEDİPAL KOMPLEKSLER NEDİR?

Psikoseksüel gelişim evreleri arasında olan Fallik Dönem, çocukların cinsel organlarını ve kimliklerini keşfetmesiyle başlar. (3-6 yaş) Bu dönemde oldukça fazla merak duygusu ortaya çıkar. Hem kendi cinsiyet özelliklerini hem de karşı cinsin özelliklerini anlamaya çalışırlar. Erkek çocukları annelerini, kız çocukları ise babalarını kendilerine yakın görmeye; karşı cins ebeveyni ise rakip hatta düşmen görmeye başlarlar. Çok hassas bir dönem olması sebebiyle ahlaki değerlerin yeterine oturmuş olması, bu dönemin sakince geçirilmesi, onların yetişkinlikte bu yatkınlığı yaşamamalarına yardımcı olacaktır.

PSİKOSEKSÜEL GELİŞİM EVRELERİ:

  • Oral dönem (0-1 yaş)
  • Anal dönem (1-3 yaş)
  • Fallik dönem (3-6 yaş)
  • Latent dönem (7-11yaş)
  • Genital dönem (12-18 yaş)

 ‘Oedipus ve Elektra Kompleksi’, Nörolog Sigmund Freud tarafından araştırma sürecine giren ve çocukların karşı cins ebeveynlerine karşı hissettikleri ‘bilinç dışı’ yakınlıktır. Her iki komplekse genel terim olarak Oedipal Kompleksler denir. Yunan mitolojisinden etkilenerek kullanılan psikolojik terimler içerisinde oedipal kompleksler, en bilinenleridir.

OEDIPUS KOMPLEKSİ:

Erkek çocuklarının 3-6 yaş aralığında annelerine karşı hissettiği romantik yakınlıktır. Sigmund Freud’un teorisine göre fallik dönem, çocuğun cinsel organına duyduğu yoğun duygudan dolayı anneye aşırı yakınlık, babaya da rekabet, kıskançlık duygularının ortaya çıktığını açıklamaktadır. Bu dönemde bazı çocuklardan sıklıkla ‘’Annem gibi biriyle evlenmek istiyorum.’’ ya da ‘’Annemle evleneceğim.’’ gibi gelişim döneminin getirdiği masumane cümleler duyarız. Bu gelişim sürecinin ahlaki değerler kapsamında, anlayışla, sakinlikle atlatılması, yetişkinlik döneminde karşı cinse olan saplantılı duyguların oluşumunun önüne geçecektir.

Fallik dönemin sonunda bu duygular yine bilinç dışı olarak bastırılır. Bastırılan bu duygular sonucu, babasına rekabetçi gözle bakan hatta annesiyle yan yana gelmesine mani olan erkek çocuğu, babasıyla özdeşleşir. Yani tıpkı babası gibi olmaya çalışır. Hem karakter hem de dış görünüm noktasında babasının kopyası gibi olmaya başlar.

OEDIPUS KOMPLEKSİ BELİRTİLERİ:

  • Karşı cinse gereğinden fazla yakınlık ve sevgi gösterme.
  • Ebeveynlerin iletişimine mani olma.
  • Aynı cins ebeveyne kıskançlık, rekabet duygularının oluşması.
  • Aynı cins ebeveyne mesafeli davranışlar.
  • Karşı cins ebeveyne fazlaca fiziksel temas.

ELEKTRA KOMPLEKSİ :

Kız çocuklarının annelerine karşı hissettiği rekabetçi duygudur. Yine 3-6 yaşlarında (fallik dönem) ortaya çıkan anneye karşı kıskançlık, babaya karşı hissedilen yoğun tensel temas ve yakınlık duygusudur. Babalarının dikkatini üzerlerine çekmek için annelerinin aynısı olmaya çalışır minik hanımlar. Gerek topuklu ayakkabılar giyme, gerek annesinin makyaj malzemelerini kullanma gibi hareketlerle ‘’Annemi değil beni görmelisin.’’ derler adeta.  Evin içinde gezinen ikinci hanım olurlar.

Babalar kız çocukları için ilk erkek, lider profilidir. Sağlıklı gelişim süreci atlatan her kız çocuğu yaklaşık olarak babalarına benzeyen bir beyle yuva kurar. Bu sebeple fallik dönem, kız çocukları için de hassas bir dönemdir. Ahlaki tutum çerçevesinde, sükûnetle atlatılan fallik dönem, sağlıklı cinsiyet kimliğini korumalarını sağlayacaktır.

 Fallik dönem sonunda kız çocukları, rakip gördükleri annelerine karşı önceki yakınlığı, sevgiyi hissetmeye başlayacaklar. Anneleri gibi görünmeye çalıştıkları fallik dönemin bitiminde gerçek manada anneleri gibi olacaklar. Anneleri, onların kimliği haline gelecek.

ELEKTRA KOMPLEKSİ BELİRTİLERİ:

  • Anneyi değil babayı tercih etme.
  • Baba evde yokken kendini yalnız hissetme.
  • Sadece babanın yanında kendini güvende hissetme.
  • Anneyi rakip görme, uzak tavırlar.
  • Haklarının annesi tarafından gasp edildiğini düşünme.

YETİŞKİNLİKTE OEDİPAL KOMPLEKSLERİN GÖRÜLMESİ:

Çözümlenememiş bu komplekslerin ilerleyen zamanlarda kendini kuvvetli bir şekilde göstermesi mümkündür. Yetişkinlik döneminde psikolojik sorunlara yol açabilir.

  • Duygu durum bozuklukları,
  • Nevroz olarak bilinen zihinsel bozukluklar,
  • Güven problemleri,
  • Kendini suçlu hissetme,
  • Cinsel kimlik oluşturamama,
  • Karşı cinsiyete eğilim,
  • Cinsel isteksizlik

gibi sorunlar yaşamı ciddi oranda etkiler. Bu tarz rahatsızlıklarda bilişsel davranışçı terapi, en yaygın tedavi yöntemidir. Bireyin bilinç dışı düşüncelerini ve duygularını farketmesine, anlamasına yardımcı olunur. Terapist rehberliğinde bu birey, duygularını daha sağlıklı bir şekilde işler ve yaşamındaki etkilerini azaltabilir. 

FALLİK DÖNEMİN SAĞLIKLA ATLATILMASI:

Çocuklar, dünyaya geldikleri andan itibaren kendilerine bakım verene, ebeveynlerine bağlanmak isterler. Yaşama başlamanın temel kaynağı olan güven duygusunu kalplerinde hissetmek isterler. Sağlıklı bir bağlanma güveni de beraberinde getirecektir. Aradıkları soruların cevabını ebeveynlerinde bulacaklardır.

Oluşan merak duyguları, -konu her ne olursa olsun- yaş grubuna hitap edecek bilgi düzeyinde netlikle desteklenmelidir. Çocukları utandıracak, onların soru sormasına engel olacak, sert tavırlardan uzak durulmalıdır. ‘’Sen daha küçüksün.’’ , ‘’Sus bakayım, ne ayıp şey!’’ gibi söylemler, çocuğun merak değil soru sorma kapısını kapatır. Farklı kaynaklardan ya da yanlış kişilerden tatmin edici cevap alma arayışına girerler. Yanlış ya da seviyelerine göre üst düzey bilgiye ulaşabilirler. Unutulmamalıdır ki en doğru kaynak, anne babadır. Yaşa göre cevap seçimi, net olmak, güven duygusunu eksik etmemek, çocukların gelişim süreçlerini olumlu etkileyecektir.

SEVGİYLE KALIN… RUMEYSA KAYA ODABAŞ

https://fisildayankalemler.org/author/rumeysaodabas/ 

OEDİPAL KOMPLEKSLER NEDİR? sorusuna ayrıntılı cevap için:

https://www.yasantipsikoloji.com/kisisel-gelisim/oedipus-kompleksi-nedir

Psikolojisözlüğü

Bu yazının bütünü yazarına aittir.

Editör/ Redaktör: Murat Çatal

Genel Yayın Yöntemeni: Elif Ünal Yıldız 

Bir önceki yazımı okudunuz mu?

Ömrün Tebeddülü Dönüşümü 

 

 

Etiketler:

#çocuk gelişimi Aile elektra erkek çocuğu kız çocuğu oedipus

Yorumlar (0)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Rümeysa KAYA ODABAŞ

14 Mayıs tarihinde dünyaya gelmiştir. İlahiyat mezunudur. Yedi yıl ücretli öğretmenlik yapmıştır. Beden Dili, hitabet, Diksiyon, Aile İçin İletişim, Çocuk Psikolojisi , Öğrenci Koçluğu, Özel Eğitim Öğretmenliği alanında eğitimleri vardır . Dil İşçileri Edebiyat Projesinde yer alıp mini hikayeler yazmaktadır. Çocuk kitapları yazma üzerine projeleri vardır .GÖKBEY GÖKLERDE-HER GEZEGEN ÖZELDİR kitabının yazarıdır. Evli ve bir çocuk annesidir.

Benzer Yazılar