SELÇUKLU SULTANLARINDAN TERKEN HATUN
- Yazar: Semiray Sezgin
- 13 Şubat 2024
- 112 kez okundu
TERKEN HATUN
Sabahları biraz geç kalkarım okula gitmediğim için. Bazen de ezandan sonra uyuyamam. Bir şeyler karalar, bir şeyler okurum.
O sıra birden telefon çaldı. Yüreğim ağzıma geldi, hayırdır inşallah derken Azra’m okula giderken beni aramış. Akşama bana gelmek istiyordu. Hem sultanlardan birini de merak ediyormuş. Bin bir gece masalları gibi olmasa da bazı günler buluşup tarihin derinlerinde, ünlü Türk kadınlarını anmak ve anlamak ikimiz için de zevk haline geldi.
Hadi bakalım kadının fendini göreceğiz bu seferde dedim, Azra gelince. Birinci Hürrem Sultan desek fena da olmaz hani!
Gerçekten mi deyince, otur canım anlatacağım şimdi…
Bahsedeceğim Sultan Terken hatun lakaplı Celaliye Hatun. Karahanlı soyundan asil bir Türk kızı. Babası İbrahim Tamgaç Han. Batı Karahanlıların kurucusu. Kızını I. Melikşah’a verir.
Biliyorsunuz saraylarda ve soylular arasında evlilikler genelde iktidarı korumak, paranın dışarı gitmesini önlemek ve olabilecek sorunları çabuk çözmek adına ülkeler arası evlilikler olabileceği gibi aileler arasında da meşhurdur. Genellikle halktan kız alındığı pek görülmez. Saray çevresi, soylu ve silah kullanmasını bilen, devlet idaresinden anlayan kızları yapılacak evliliklerde tercih edermiş. O yüzden Terken Hatun da eş olarak Selçuklu sarayına gelin gelir. Ancak bir süre sonra kendi oğlu biraz büyüyünce oğlunun iktidara geçmesi için vezir Nizâmülmülk ile savaşa girer. Çünkü üvey oğlu Berkyaruk tarafındadır vezir, bu yüzden hiç anlaşamazlar. Oğlu Mahmut iktidara geçsin ister. Fakat oğlu küçüktür. Kocası ölünce ölümünü halktan saklar ve kızının kocasının aracılığı ile (damadı Abbasi halifesi Muktedi’ye) oğlu adına fetva okutturur.
İktidar hırsı hiç bitmez, ölene kadar!
Üvey oğlunu yakalatmak için üzerine adam gönderir ve İstefihan’ı alır.
Üvey oğlunun dayısına hem iktidar ortaklığı hem evlenme teklif eder. Dayısı İsmail, yeğeni Berkyaruk ‘a yenilir. İstefihan’a sığınan Azerbaycan emiri İsmail ile Terken hatunun evlenmesini kumandanlar istemez ve engel olurlar.
Taht kavgaları devam ederken yolda hastalanır ve vefat eder. Eşinden dört (biri kız üçü oğlan) tane çocuğu vardır. Kızı Melike hatun Abbasi sarayına gelin gitmiştir ve damadının nüfusundan, mevkisinden kendi işlerinde taht kavgaları sırasında da yararlanmıştır. Bir çok iktidar sahibine erkek gibi sözünü geçirmiştir. Hatta kendi adamını vezir yapmak isterken Melikşah’ ın Nizâmülmülk ‘le arasının bozulduğu, Melikşah’ın zehirlenip ölmesinde karısının parmağı olduğu bile konuşulur.
Ne kadınlar varmış ! dedi Azra
“Öyle” dedim. İktidar hırsı, çok para, güç elde etme, insanı yoldan çıkarır ve kimlere zarar vermez ki? İnsanlara kendini kaybettirir. Düşünsene! Oğlunu, kardeşini öldüren padişahlar var. Buna güç zehirlenmesi diyoruz ve her devirde görmek mümkün.
“Bakalım diğer günlerde daha neler öğreneceğiz büyükanneciğim” dedi ve “çaylar” dedim, “tazelensin” mi!
Yeni bilgilere merhaba demek adına…
Semiray Sezgin /2024/Ümitköy, Ankara
Kaynakça
İslam Ansiklopedi ve Vikipedi
Editör: Sonay BİLGİ ARABACI
[…] https://fisildayankalemler.org/selcuklu-sultanlarindan-terken-hatun/ […]
Daha çok Alamut kalesi ve Hasan sabbah gelirdi Terken hatun deyince aklıma, hiç sevmedim bu taht kavgalarını, hırstan gözleri kör olanları Neyse ki Azra da benim gibi düşünüyor Kalemine sağlık
Yorumlar için çok teşekkür ederim.
Yine Semiray Hocam, yine bir efsane. Hocam kaleminiz daim olsun.
Ortaokuldayken Terken Hatun ile ilgili bir roman okumuştum. Hasan Sabbah ie görüşüp Nizamulmulk'u öldürme teşebbüsünde bulunduğu da söyleniyordu. Fedailerin kalesi alamut kitabında da Hasan Sabbah, Nizamülmülk ve Ömer Hayyam'ın Aynı sınıfta Aynı hocadan ders aldığı söylenir. Yazınız için tebrik ederim.