LEBDEĞMEZ (DUDAK DEĞMEZ)
- Yazar: Ozan Kasım KOL
- 12 Şubat 2024
- 337 kez okundu
Kıymetli dostlarım bugün sizlere özellikle aşıklık geleneğinde sıkça rastlanan lebdeğmezden bahsedeceğim. Ben kendi deyimimle alfabede bazı harfleri yok sayma oyunu diyorum. Lebdeğmez diğer deyişle dudak değmez dudakların birbirine değerek söylenen harfleri kullanmadan yazılan veya irticalen söylenen edebiyat türüdür. Hurûf-ı şefeviyye denilen beş adet sessiz harfi (b-f-m-p-v) kullanmadan şiir yazılması demektir bir bakıma.
Divan edebiyatında da gözlemlediğimiz lebdeğmez, saz aşıklarının atışmalarında daha sık görülmektedir. Bu türde yazmak ya da söylemek maharet sayılarak, ustalık nişanesi olarak da görülür. Karşılıklı atışma olabileceği gibi aşık veya şair bireysel olarak da icra edebilir.
İrticalen (hazırlıksız) olarak icra edileceği zaman aşık veya aşıklar dudaklarının arasına toplu iğne veya kibrit çöpünü dikine koyarak söylemeye başlarlar. Eğer dudaklar birbirine değerse toplu iğne dudağa batar ve aşık kaybetmiş olur.
Bugün dudak (leb) değmezden bahsederken sizlere iki tane örnek sunacağım. Birinci örnek irticalen olmadan müziksiz olarak kaleme aldığım bir lebdeğmez şiirim.
Güzel Kız
Gözlerinde ışık yanar
O yandıkça gönül kanar
Sayende acılar diner
Yürektesin ey güzel kız
Hayallerde gündüz gece
Zikirdesin hece hece
Gönül tahtında tek ece
Elektesin ey güzel kız
Derin durur aşkta izin
Aydan nurlu güzel yüzün
Huzur gelsin, gitsin hüzün
Dilektesin ey güzel kız
Ozan açar sana içi
Sana doğru gönül göçü
Senden alır sonsuz gücü
Gerçektesin ey güzel kız
Ozan Kasım Kol…
Diğer örneğimiz müzik öğretmeni ve akademisyen Yılmaz Kutlu Semiz ile yaptığımız lebdeğmez atışma…
Ozan söyler:
Ele güne caka satar
Görün âşığı aşığı
Güya sazı söze katar
Gerin âşığı aşığı
Kutlu söyler:
Aslan zanneder yurdunu
Kırın aşığı aşığı
Çaresiz sayar derdini
Yorun âşığı aşığı
Ozan söyler:
Ozan yine sözü sayar
Saydığını insan duyar
Neden yoktur sen de ayar
Yerin aşığı aşığı
Kutlu söyler:
Kutlu der ki işte saha
Sözler ile kalkar şaha
Çok söylenir daha daha
Sorun âşığı aşığı
Kıymetli sanatçımız Yılmaz Kutlu Semiz’e huzurlarınızda katkılarından dolayı çok teşekkür ederim.
Haftaya bir başka konuda buluşmak üzere hoşça kalın.
Ozan Kasım Kol
Editör:Nigar KAYA
Harika çok güzel ve maharetli gerektiren bir çalışma
[…] https://fisildayankalemler.org/lebdegmez-dudak-degmez/ […]
Çok güzel tebrik ediyorum.
Hocam sayenizde yeni bir kavram öğrendim. Teşekkür ederim kaleminize emeğinize yüreğinize sağlık
Muhteşem bir calisma olmuş tebrik ederim👏