HACI BEKTAŞ-I VELİ

HACI BEKTAŞ-I VELİ

HACI BEKTAŞ-I VELİ

Büyük Türk, İslami düşünürüdür. Türkistan’ın Horosan Bölgesinde doğmuştur.

   Hoca Ahmet Yesevi Okulu’nda; felsefe, matematik ve diğer bilimleri okumuştur. Eski adı Sulucakarahöyük olan Hacı Bektaş’a yerleşir. Burada düşüncelerini yayarak öğrenci yetiştirmeye başlar. Daha sonra burada vefat eder.

   Hoşgörü, barış, insan sevgisi ve eşitlik ilkesine dayalı düşünce sistemi hâlâ insanlığa ışık tutmaya devam etmektedir.

    Pir Evi

      Birleşik yapılardan oluşan miladı 13. ve 16. yüzyıllar arasında oluşturulmuştur.

   Giriş kısmında Çilehane, Orta Medhal, Mescit, Kırklar Meydanı, Hazire ( Aile mezarlığı), Güvenç Abdal Türbesi ve Hacı Bektaş Veli türbesi bulunmaktadır. Girişin sağ ve sol tarafında altışar tane bulunmak üzere on iki tane Dedebaba mezarı bulunmaktadır.

Ak kapı denilen süslemeli ve üst kısmında “Çift Başlı Kartal” motifi bulunan Mimar Yanko Medyan’ın (Daha sonra Bektaşiliği benimseyerek Cafer-i Sadık adını almıştır.) mezarı bulunmaktadır. 

   Bektaşiliğe ait eşyaların sergilendiği Orta Medhalin sağında dervişlerin zikredip yoğunlaştıkları ve olgunlaştıkları Çilehane (Kızılca Halvet) bulunmaktadır. Üstünde kitabesi olan Kırklar kapısından kırklar meydanına geçilmektedir.

   Meydanın doğusunda Horasan Erenlerine, batısına ise Çelebilere ait mezarlar bulunmaktadır. 

  Gök Eşik denilen kapıdan Hacı Bektaş Veli’nin türbesine gidilir. Türbe, Selçuklu mimarisi tarzında inşa edilmiş olup duvar ve kubbesi kalem işi motifler ve hüsn’i hatlarla süslüdür. 

    Çilehane (Kızılca Halvet)

Hacı Bektaş-ı Veli zamanından günümüze ulaşan tek yerdir. Hacı Bektaş-ı Veli’nin kırk gün kırk gece burada kaldığı bilinmektedir. Çilehane’de ibadet araçları dışında hiçbir şey bulunmaz, yemek ve su dışarıdan verilirdi.

    Çile:

Dervişlerin manevi yetkinliğe ulaşmak için kendilerini dünyevi ihtiyaçlardan yoksun bıraktıkları içe kapanış dönemidir. Çile ile nefsini terbiye eden kimse “ Kamil insan” durumuna ulaşmaktadır.

Meydan Evi

  Tarikat sırlarının verildiği, Cem ayinlerinin yapıldığı. “On İki Hizmet” ve “On İki Erkan” ın yerine getirildiği Meydan evi tarikata kabul edilmek, Nasip almak, Musahip olmak gibi erkanların yerine getirdiği Aleviler-Bektaşilerce en önemli ve kutsal kabul edilen evdir. 

Meydan Evi Babası, Bektaşilik’te en üst makam olan Dedebaba makamını temsil etmektedir. Dedebaba aynı zamanda Hacı Bektaş Veli’nin makamı olan Horasan postunun temsilcisi olduğundan Hacı Bektaş Veli Dergahı’nın  en yetkili konumundaydı. 

 Alevi-Bektaşi inancına göre Tanrı, herkese karşı eşit mesafede olup ibadet herkese açıktır.

   Tanrı’nın karşısında insanlar, kadın ya da erkek değil “Can” olarak bulunmaktadır. Bu nedenle, Aleviler-Bektaşiler, ibadetleri sırasında Meydana girerken, erkeğin ve kadının kişiliği meydana girmez.

   İbadet sırasında insan, Tanrı’nın karşısındadır ve Tanrı katında insan zaten kendi bedeninden ve cinsiyetinden çıkıp ruh yani can olarak bulunmaktadır.

  Alevilik- Bektaşilikte ibadet, bireysellikten uzaklaşıp toplu halde kadını ve erkeği ile bir araya gelerek kusurlarından ve günahlarından arınıp durularak bir can, bir beden olup Tanrı’nın huzuruna varmak için “Allah-Muhammed-Ali” üçlemesi sevgisinde birleşip, töresel ve törensel davranışları gönülden yerine getirmesidir.

Meydan (Cem) Odası

 Bektaşi Tarikatı’na girmenin, ikrar vermenin, nasip almanın ve Cem törenlerinin yapıldığı bir yerdir.

   Odanın üç yerinde yer alan sedirler üzerinde On İki İmam’ı simgeleyen ve tarikat yolunda bir aşamayı, bir makamı temsil eden on iki post yer almaktadır. Hz. Muhammed’in soyundan gelen (Ehl-i Beyt) On İki İmamlar; Hz. Ali, İmam Hasan, İmam Hüseyin, İmam Ali bin Hüseyin, İmam Muhammed Bakır, İmam Cafer Sadık, İmam Musa Kazım, İmam Ali Rıza, İmam Muhammed Taki, İmam Ali Naki, İmam Hasan Askeri ve İmam Muhammed Mehdi’dir. 

Meydancı Baba Odası

Meydan evini ve aynı zamanda dergah işlerini yöneten , en yüksek makam olan Dedebabayı temsil eder ve on iki post sıralamasında “Horasan Postu”nda otururdu. Baba Postu (Hacı Bektaş Veli), Aşçı Postu (Seyid Ali Sultan), Ekmekçi Postu (Balım Sultan), Nakib Postu (Kaygusuz Abdal Sultan), Atacı Postu (Kanber Ali), Meydancı Postu (Sarı İsmail), Türbedar Postu (Kara Donlu Can Baba), Kilerci Postu (Hacım Sultan), Kahveci Postu (Şah Şazeli), Kurbancı Postu (Hz. İbrahim), Ayakçı Postu (Abdal Musa), Mihman Evi Postu (Hızır Peygamber)

  Hacı Bektaş Veli Türbesine gittiğinizde Çilehanede bulunan Delikli Taşı mutlaka ziyaret etmelisiniz. Eskiden yaşamında olduğu delikli taşta yine eski bir inanışa göre delikli taştan zayıf dahi olsanız günahınız var ise geçemiyormuşsunuz. 

Sevgiler… 

 

Yorumlar (12)

  1. Dilek Nazlıoğlu
    • 10/02/2024

    Bu veliler olmasa bir yanımız eksik, ruhumuz aç kalırdı. Ne kadar güzel bir konuya değinmişsiniz.

  2. Gizem
    • 18/01/2024

    Gittiğimde hissettiğim duyguyu tarif edemediğim bir yer okurken de aynı hisse kapıldım. Yüreğinize sağlık..

  3. Gizem
    • 18/01/2024

    Gittiğimde hissettiğim duyguyu tarif edemediğim bir yer okurken de aynı hisse kapıldım. Yüreğinize sağlık.

  4. Yıldız Tek Gamlı
    • 18/01/2024

    Memleketim ❤️ her gittiğimde uğrarım ve her seferinde farklı bir his alırım Deliklitaş dan geçtim hem de çok kilolu olmama rağmen...

  5. Sevgiler..

  6. Teşekkür ederim Sevgiler..

  7. Çok teşekkür ediyorum

  8. Çok teşekkür ediyorum Büşra hanım sevgiler

  9. Büşra
    • 2/10/2023

    Instagram'da sayfanıza denk geldikten sonra kitabınızı da aldım yazılarınızi merakla takip ediyorum . Başarınızı tebrik ederim

  10. Veli
    • 2/10/2023

    Kaleminize yüreğinize sağlık 👏

  11. Seldanur
    • 2/10/2023

    Yine güzel bir konuyu ele almışsınız emeğinize sağlık

  12. Bektaş
    • 2/10/2023

    En yüce servet ilimdir diye Hacı Bektaşi Veli yi andığıniz için çok teşekkür ederim

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Elif Ünal Yıldız

fisildayankalemler.org online gazetesinin Kurucusu ve Genel Yayın Yönetmenidir.Aynı zamanda Fısıldayan Kalemler Yazarlık Atölyesi Kapsamında Yazarlık Eğitimi vermektedir. Makale ve köşe yazarlığı yapmaktadır ve Alaska yayınlarında Yayın koordinatörüdür. 1986 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Ankara'da ikamet etmektedir.. Kamu Yönetimi mezunudur.. UMUDA YOLCULUK adında 2. Baskı yayında olan bir roman kitabı vardır. Şuanda ikinci romanına hazırlanmaktadır.