Fuşe ( Fouche) Tipolojisi
- Yazar: Doğan KARAAĞAÇ
- 23 Haziran 2024
- 86 kez okundu

Fuşe ( Fouche ) Tipolojisi
Günümüz dünyasında mevcut politikacıların özellikleri ile 200 yıl önce yaşamış Fransız politikacı Fuşe’nin (Fouché) kişilik özelliklerinin ne denli benzerlik gösterdiğine bakınca, dünya siyaset sahnesinde fazla bir şeyin değişmediğini görüyorsunuz. Bu da insanın keyfini kaçırıyor. “Fuşe kişiliği”nin siyasal literatürde bir kavram olarak yer almış olması, bu kişiliğin üzerinde durulmaya değer olduğunu göstermeye yeterlidir sanırım.
“Fuşe kişiliği” kavramı, Fransız politikacı Joseph Fouché’den türetilmiş bir kavramdır. Geçen yüzyıl boyunca Alman (SPD) ve Rus Sosyal Demokrat İşçi Partilerinde (RSDİP) yapılan tartışmalarda; eyyama göre davranma, güçlüden yana tavır alma, güç merkezi kesinleşmeden tavırsız ve orta yolcu kalma eğiliminde olanlara yönelik olarak “Fuşevari kişilik” tespiti yapılarak karakterin anlaşılması için bu kavram üretilmiştir.
Neredeyse bir yüzyıl boyunca en çok kullanılan kavram olan “fuşevari kişilik” kavramı, üzerine kitaplar yazılacak kadar önemlidir. Fuşe kişiliğinin ne denli önem arz ettiğini Stefan Zweig’in Joseph Fouché üzerine yazdığı kitaptan da rahatlıkla anlayabiliriz. Stefan Zweig’in “Bir Politikacının Portresi” adlı kitabı, Joseph Fouché’yi konu alan ve çözümleyen bir çalışmadır.
1759 ila 1820 yılları arasında yaşamış olan Fransız politikacı Joseph Fouché, Fransız devriminde, öncesi ve sonrası dönemde kralcıların, cumhuriyetçilerin, jakobenlerin ve Jirondenlerin, kısacası hiçbir çevrenin aslında sevmediği ve nefret ettiği ama her dönemde de iktidara kim gelirse gelsin ona yer vermek durumunda kaldığı bir kişiliktir. Kralın idamı için oy verip el kaldıran Fuşe, zamanı geldiğinde yaptığı hızlı ve zamanında manevralarla, kralın bakanlığa atamak zorunda kaldığı adeta vazgeçilmez bir tipolojidir. Kral döneminde kraldan çok kralcı, jakobenler iktidara gelince jakobenlerden çok jakoben kesilen Fuşe, her dönemde ve her iktidarda mutlak anlamda kendine yer edinen biridir.
Fuşe tipolojisinin temel özelliklerine kısaca bakalım:
• Rüzgarın yönünü doğru tahmin etmek
• Çoğunluktan ve güçlüden yana olmak
• İki taraflı oynamak
• Tam zamanında kazanan tarafa geçebilmek
• Zafer kesinleşmeden hangi tarafta yer alacağına dair son kararı vermemek
• Karar verme zamanı geldiğinde asla geç kalmamak. Tam zamanında manevra yapmak.
Bu özellikleri sayesinde bir partiden bir diğerine seri ve hızlı dönmelerine bakarak, döngele dikeni gibi olmasına ve herkesçe nefret edilmesine rağmen her yönetimin ve dönemin vazgeçilmezi olan Fuşe, ne yazık ki Fransız ulusunun tarihinde önemli yıkımlara imza atmış, zalim, ilkesiz, omurgasız, vicdansız, yağcı ve yaranmacı, güçlüye boyun eğen, güçsüze karşı ise zalim kesilen bir tipolojidir. Fransızların tarihinde bu tür kişiliklerin önemli makamlar işgal etmesi ve toplumu yönetmede söz ve yetki sahibi olmasına talihsizlik mi desek, bir kaza mı desek yoksa toplumun yapısının yarattığı bir durum ve sonuç mu desek bilemiyorum ama galiba hepsi birden desek en doğrusu olur. Fuşe’siz toplumların var olması temennisiyle…
Doğan Karaağaç 22 Haziran 2024
Kaynakça:
https://aktuelada.com/2023/06/19/fuse-fouche-tipolojisi/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Fouch%C3%A9
Editör: Murat Çatal
Genel Yayın Yönetmeni: Elif Ünal Yıldız
Bu yazının bütünü yazarına aittir.
Bir önceki yazımı okudunuz mu?
Ekonomik Büyüme Yaşamı Tehdit Ediyor