Antik Şehir
- Yazar: Elif Ünal Yıldız
- 26 Eylül 2023
- 200 kez okundu
EFES ANTİK KENTİ
Tarih öncesi Efes, Roma Dönemi Efes, Helenistik Efes, Bizans Döneminde Efes…
Efes Antik Kentinin geçmişi milattan önce 6000’li yıllara dayanmaktadır. Hititler sayesinde metropolleşme yoluna girmiş olsa da Yunanistan’dan sonra gelen göçler sayesinde büyümüştür, ardından yer değiştirerek Büyük İskender’in komutanları tarafından bugünkü haline gelmiştir. Efes Antik Kenti’nin nüfusu 200.000’dür.
Efes Antik Kentinin içeriğinde barındırdığı yapıtları sırasıyla tanımlayacak olursak;
Magnesian Kapısı, Doğu Gymnasionu, Devlet Agorası, Hadrianus Tapınağı, Yamaç ev 2, Celsus Kütüphanesi, Tetragonos Agora (Ticari Pazar Yeri), Serapeion, Büyük Tiyatro, Tiyatro Gymnasionu, Verulanus Stoaları, Arkadiane (Liman Caddesi), Liman Gymnasionu, Antik Liman, Hellenistik Şehir Surları, Meryem Kilisesi, Olympieion, Bizans Şehir Surları, Vedius Gymnasionu, Stadion, Yedi Uyuyanlar (Coemeterium), Damianus Stoası (Via Sacra), Artemis Tapınağı), İsa Bey Cami, St. Jean Bazilikası, Ayasuluk Kalesi, Çukuriçi Höyük ( Prehistorik Yerleşim) den oluşmaktadır.
Prenses Arsinoe’nin Efes’e ablası tarafından sürgün edilmesinin ardından, son mısır fravunu Kleopatra Filopator , aşk yaşadığı Mark Antony’ye Kız kardeşini kendisine tahtta hak iddia etmesini önlemek amacıyla tehdit olarak gördüğünden öldürtmüş, yapılan kazılarda kafatasının ona ait olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca Hz. İsa’nın annesi Hz. Meryem’in Efes Antik Kentinde vefat etmiştir. İncil’in önemli bir bölümünün yine Efes’te yazıldığı ve Kur’an-ı Kerim’de bahsedilen Ashab-ı Kehf (Yedi Uyuyanlar) burada yaşamıştır.
Antik çağın bilinen en büyük tiyatrosu 25.000 kapasitesi ile Efes Antik Kentinde yer almaktadır. Burada zaman zaman tiyatro oyunları, gladyatör dövüşleri, siyasi toplantılar yapılmaktaydı. Celsus kütüphanesinin hemen girişinde bulunan kadın heykelleri Bilgelik, Erdem, Kader, Bilgi sembolleri anlamına gelmektedir. Zamanında 14.000 kitap bünyesinde barındıran Celsus Kütüphanesi bilgiye olan açlığı ve isteği karşılamak amacıyla kurulmuştur. Efes’te görülen heykel ve eserlerin çoğu replikadır. Orjinalleri Viyana Müzesinde sergilenmektedir. Çünkü 1896 yılında Sultan 2. Abdülhamid, imparator Franz joseph’e hediyesi olarak resmi izinle Efes’teki birçok heykel ve eseri Viyana’ya götürtmüş, günümüzde de orada sergilenmeye devam etmektedir.
Efes Antik Kenti özellikle Hristiyanlar için büyük bir öneme sahiptir. İsa peygamber Kudüs’te Yahudiler tarafından tutuklanıp Romalı yöneticiler tarafından çarmıha gerilip idam edilirken annesi Meryem’i en sevdiği havarisi Aslen Yahudi olan Yuhanna’ya emanet etmiştir. İncil’deki İsa’nın sözü “Ey kadın işte oğlun, Ey adam işte annen” şeklindedir. Yuhanna ve Meryem bir süre Kudüs’te kaldıktan sonra oradan ayrılma zamanının geldiğini düşünerek İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Efes şehrine gelirler. Hz. İsa’nın annesi Meryem’in son zamanlarını burada geçirmesinden kaynaklıdır.
Efes Antik Kenti, döneminin en önemli şehirlerinden birisidir. Yunan Tanrılarına tapmaktadır. Ayrıca büyük bir nüfus yoğunluğunu Yahudi’ler oluşturmaktadır. Efes Antik Kenti’nin yakınındaki Bülbül Dağında, ömrünün son günlerini burada ibadetle geçirdiği Meryem ana kilisesi vardır. Bir çok Hristiyan buraya gelerek hac vazifesini yerine getirdiğine inanılır. Havari Yuhanna ise Hristiyanlığı yaymaya çalıştığı için defalarca işkence görmüş, tutuklanmış, sürgüne gönderilmiş daha sonraları yine Efes şehrine dönerek burada İncil’in dört bölümünden biri olan Yuhanna İncil’ini yazmıştır ve 100 yaşında vefat etmiştir.
ARTEMİS TAPINAĞI
Dünya’nın yedi harikasından biri kabul edilen Artemis Tapınağı Anadolu’nun ana Tanrıçası olan Kibele Efes şehrinde Artemis olarak şekillenmiştir. Paganlar için haç görevini yerini getirirdi.
MERMER CADDESİ
Mermer caddesi üzerinde kraliçe kadın figürü, kadın ayak izi ve hemen yanında da kalp bulunmaktadır. Bu ayak izleri ve figürler eski dönemde genel eve giden yolu gösteriyor. Roma’da hayat kadınları kayıtlı (Meretrikes), kayıtsız (Prostibulae) olmak üzere ikiye ayrılıyor.
LATRİNA
Duvar boyunca yüksekçe bir seki üzerine açılmış bir metre arayla delikler bulunan genel tuvalettir. Bir bakıma toplu sohbet yaptıkları, yeri geldiğinde üst pozisyondaki kişilerinde neler konuşuyor halkım diyerek gidip aralarına karıştıkları yerdir.
YAMAÇ EVLER
Bürokratların ve zengin iş adamlarının yaşamış olduğu, sıcak suyun bulunduğu daha kaliteli malzeme ile işçilik yapıldığı evlerdir. Müze kartı Efes Antik Kenti’ne girişte geçerli olsa da Yamaç Evlere girişte geçerli değildir.
YEDİ UYUYANLAR
Kur’an-ı Kerim’in on sekizinci suresinde de yer alan Ashab-ı Kehf diğer adıyla Yedi uyuyanlar’ın yaşadığı şehirde Efes’tir. Efsaneye göre şehrin ileri gelen ailelerinden sayısı Kur’an- Kerim’de belirtilmemekle birlikte çeşitli kaynaklarda yedi kişi olduğu belirtilen gençler Pagan inanışından ayrılarak Hristiyanlık dinini benimsemiş ve haklarında ölüm cezası verilmiştir. Bunun üzerine şehirden kaçarak bir mağaraya sığınırlar. Mağaraya girdiklerinde üzerlerine ağır bir uyku çöker ve uyurlar. Uyandıkları zaman içlerinden biri şehiri gözetlemek ve bir şeyler almak için diğer gençlerin yanlarından ayrılır. Şehire vardığında karşılaştığı durum korkunçtur. Çünkü yüzyıllarca yıl uyuduklarının farkına varmışlardır. Eğer bir gün yolunuz İzmir’in Selçuk ilçesine düşerse Efes Antik Kenti’ni mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Sevgiler…
Yorumlar (10)
Bir yanıt yazın
Elif Ünal Yıldız
fisildayankalemler.org online gazetesinin Kurucusu ve Genel Yayın Yönetmenidir.Aynı zamanda Fısıldayan Kalemler Yazarlık Atölyesi Kapsamında Yazarlık Eğitimi vermektedir. Makale ve köşe yazarlığı yapmaktadır ve Alaska yayınlarında Yayın koordinatörüdür. 1986 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Ankara'da ikamet etmektedir.. Kamu Yönetimi mezunudur.. UMUDA YOLCULUK adında 2. Baskı yayında olan bir roman kitabı vardır. Şuanda ikinci romanına hazırlanmaktadır.
Benzer Yazılar
- Elif Ünal Yıldız
- 27 Haziran 2024
- Meriç BARDAKÇI
- 20 Haziran 2024
- Doğan KARAAĞAÇ
- 12 Haziran 2024
- Semanur PERİM
- 9 Haziran 2024
- Havin EZO
- 1 Haziran 2024
- İbrahim Aykut KAYA
- 28 Mayıs 2024
- Metin ÖZDEMİR
- 22 Mayıs 2024
Great article! I appreciate the clear and insightful perspective you’ve shared. It's fascinating to see how this topic is developing. For those interested in diving deeper, I found an excellent resource that expands on these ideas: check it out here. Looking forward to hearing others’ thoughts and continuing the discussion!
Your site's position in the search results http://fertus.shop/info/
Your site's position in the search results https://ztd.bardou.online/adm
Web Development Wizards https://ztd.bardou.online/adm
Content for your website https://ztd.bardou.online/adm
You will definitely like it https://zetds.seychellesyoga.com/info
I really liked your site. Do you mind https://zetds.seychellesyoga.com/info
Oralı gezdim gördüm ve yazınızı okurken tekrar oralara gittim desem yeridir. Tarihler arası da yolculuk yapmış gibiyim. Kaleminiz çok güçlü bu yazı için teşekkür ederim...
Oralı gezdim gördüm ve yazınızı okurken tekrar oralara gittim desem yeridir. Tarihler arası da yolculuk yapmış gibiyim. Kaleminiz çok güçlü bu yazı için teşekkür ederim...
Buram buram tarih kokuyor kalemine sağlık