Nevruz İlkbaharın Müjdeleyicisi
- Yazar: Murat Çatal
- 20 Mart 2025
- 35 kez okundu

Nevruz İlkbaharın Müjdeleyicisi
Nevruz bayramı, baharın o taptaze nefesiyle toprağı uyandıran, doğayı yeniden dirilişe çağıran kutlu bir zamandır… Kışın soğuk ve ağır perdeleri aralanırken, güneşin ışıkları usulca toprağa düşer ya; işte o zaman kardelenler utangaç bir tebessümle yüzünü gösterir, dallar filizlenir, kuşların cıvıltıları gökyüzünü sarar. Tabiat ana, derin uykusundan uyanıp baharın tılsımıyla yeni bir başlangıca adım atarken, insan ruhu da onunla birlikte canlanır. Nevruz, işte bu büyük uyanışın, yenilenmenin ve umudun simgesidir.
Nevruz, kelime anlamıyla “yeni gün” demek olsa da, aslında bundan çok daha fazlasıdır. Mezopotamya’dan Anadolu’ya, Orta Asya bozkırlarından Balkan dağlarına kadar uzanan kadim bir mirasın, binlerce yılın içinden süzülüp gelen evrensel bir bayramdır… Sümerlerin bereket dualarında, Hititlerin ritüellerinde, Zerdüştlerin kutsal ateşinde, Ergenekon efsanesinin kızgın demirlerinde hep aynı hikâye yankılanır: Kışın ardından gelen bu bahar, ölümün ardından doğan hayat, umudun zaferi oluverir… İnanna’nın yeraltından dönüşü, Attis’in dirilişi, Akitu şenliklerinin coşkusu hep bu büyük döngünün izlerini taşır.
Bu kutlu bayram, danslarla, şarkılarla, rengârenk kıyafetlerle, coşkuyla yanıp yükselen ateşlerle kutlanır. Ateş, yalnızca bir ritüelin değil, ruhun arınmasının, geçmişin küllerinden doğarak yenilenmenin sembolüdür. Anadolu’nun dağ köylerinden Orta Asya’nın uçsuz bucaksız bozkırlarına, İran’ın ateş tapınaklarından Kürtlerin kadim geleneklerine kadar herkes aynı dualarla yeni günü selamlar. Tahtacı Alevilerinin yeniden doğuş ayinlerinde, Göktürklerin Örüs Sara’sında, Hititlerin Antahşumşar şenliklerinde Nevruz’un özü hep aynıdır: Hayatın döngüsü, doğanın ve insanın sonsuz yenilenmesidir.
Ama Nevruz yalnızca baharın gelişimi midir? Bunun yanı sıra adaletin, direnişin ve özgürlüğün de bayramıdır. Zalim Kral Dehak’ın zulmüne karşı ayaklanan halk, Kral Feridun’un önderliğinde özgürlük için mücadele eder. Demirci Kawa da bu isyanın en önemli figürlerinden biri olarak Dehak’a karşı direnişin ateşini yakmıştır. Ateşin kıvılcımdan doğan umudu, Nevruz’un isyanla yoğrulmuş yüzünü de gösterir. Bu bayram, karanlığa karşı ışığın, baskıya karşı özgürlüğün, umutsuzluğa karşı direncin zaferini anlatır.
Ve şimdi, baharın müjdesiyle Nevruz’un aydınlığı yeryüzünü sararken, bu yeni gün dünya halklarının en çok ihtiyaç duyduğu barışı ve kardeşliği de beraberinde getirsin. Doğanın uyanışı, insanlığa yeni başlangıçların kapısını açsın; sevgi ve dostluk, paylaşılan sofralarda çoğalsın. Coşkusu yüreklerde hissedilsin, umudu her köşeye yayılsın. Nevruz, hepimize bereketiyle, yenilenmenin gücüyle ve özgürlüğün ateşiyle gelsin!
Selam olsun dünya halklarının kardeşliğine!
Antropolog Yazar Murat Çatal
Genel Yayın Yönetmeni: Elif Ünal Yıldız
Bu yazının bütünü yazarına aittir.
Bir önceki yazımı okudunuz mu?
Kitap linklerim ve sosyal medya bilgilerim
Tanrıların Gizemi: Tanrıların Gizemi – Murat ÇatalKitapyurdu.comhttps://www.kitapyurdu.com › ta…
Alevi Ritüellerinin Kökeni: Alevi Ritüellerinin Kökeni – SINIRSIZ YAYINCILIK
Doğru Bilinen Yanlışlar: Doğru Bilinen Yanlışlar – SINIRSIZ YAYINCILIK
http://www.youtube.com/@antropologmurat
https://www.instagram.com/muratcatal95/profilecard/?igsh=ZHU5dXkzeHJucGpr
https://www.facebook.com/profile.php?id=100083727057516