LEBDEĞMEZ (DUDAK DEĞMEZ)

LEBDEĞMEZ (DUDAK DEĞMEZ)

Kıymetli dostlarım bugün sizlere özellikle aşıklık geleneğinde sıkça rastlanan lebdeğmezden bahsedeceğim. Ben kendi deyimimle alfabede bazı harfleri yok sayma oyunu diyorum. Lebdeğmez diğer deyişle dudak değmez dudakların birbirine değerek söylenen harfleri kullanmadan yazılan veya irticalen söylenen edebiyat türüdür. Hurûf-ı şefeviyye denilen beş adet sessiz harfi (b-f-m-p-v) kullanmadan şiir yazılması demektir bir bakıma.

Divan edebiyatında da gözlemlediğimiz lebdeğmez, saz aşıklarının atışmalarında daha sık görülmektedir. Bu türde yazmak ya da söylemek maharet sayılarak, ustalık nişanesi olarak da görülür. Karşılıklı atışma olabileceği gibi aşık veya şair bireysel olarak da icra edebilir.

İrticalen (hazırlıksız) olarak icra edileceği zaman aşık veya aşıklar dudaklarının arasına toplu iğne veya kibrit çöpünü dikine koyarak söylemeye başlarlar. Eğer dudaklar birbirine değerse toplu iğne dudağa batar ve aşık kaybetmiş olur.
Bugün dudak (leb) değmezden bahsederken sizlere iki tane örnek sunacağım. Birinci örnek irticalen olmadan müziksiz olarak kaleme aldığım bir lebdeğmez şiirim.

Güzel Kız

Gözlerinde ışık yanar
O yandıkça gönül kanar
Sayende acılar diner
Yürektesin ey güzel kız

Hayallerde gündüz gece
Zikirdesin hece hece
Gönül tahtında tek ece
Elektesin ey güzel kız

Derin durur aşkta izin
Aydan nurlu güzel yüzün
Huzur gelsin, gitsin hüzün
Dilektesin ey güzel kız

Ozan açar sana içi
Sana doğru gönül göçü
Senden alır sonsuz gücü
Gerçektesin ey güzel kız

Ozan Kasım Kol…

 

Diğer örneğimiz müzik öğretmeni ve akademisyen Yılmaz Kutlu Semiz ile yaptığımız lebdeğmez atışma…

Ozan söyler:
Ele güne caka satar
Görün âşığı aşığı
Güya sazı söze katar
Gerin âşığı aşığı

Kutlu söyler:
Aslan zanneder yurdunu
Kırın aşığı aşığı
Çaresiz sayar derdini
Yorun âşığı aşığı

Ozan söyler:
Ozan yine sözü sayar
Saydığını insan duyar
Neden yoktur sen de ayar
Yerin aşığı aşığı

Kutlu söyler:
Kutlu der ki işte saha
Sözler ile kalkar şaha
Çok söylenir daha daha
Sorun âşığı aşığı

Kıymetli sanatçımız Yılmaz Kutlu Semiz’e huzurlarınızda katkılarından dolayı çok teşekkür ederim.
Haftaya bir başka konuda buluşmak üzere hoşça kalın.

Ozan Kasım Kol

Editör:Nigar KAYA

 

Yorumlar (5)

  1. Tuba Toprak
    • 25/02/2024

    Harika çok güzel ve maharetli gerektiren bir çalışma

  2. […] https://fisildayankalemler.org/lebdegmez-dudak-degmez/ […]

  3. Ahmet hologlu
    • 13/02/2024

    Çok güzel tebrik ediyorum.

  4. Yıldız Tek Gamlı
    • 13/02/2024

    Hocam sayenizde yeni bir kavram öğrendim. Teşekkür ederim kaleminize emeğinize yüreğinize sağlık

  5. Çiğdem Zoroğlu
    • 12/02/2024

    Muhteşem bir calisma olmuş tebrik ederim👏

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ozan Kasım KOL

Ozan Kasım Kol 1971 tarihinde Samsun' un Çarşamba İlçesi'nin Beyyenice köyünde doğmuştur. Çocukluğu Beyyenice köyünde geçen şairimiz , Turizm ve Otelcilik mezunudur. Lise yıllarında edebiyat öğretmeninin aşırı telkiniyle şiire önem veren Ozan Kasım Kol "Dünyanın Dengesi Sevgi (2021), Meriç ile Tuna (2023) ,İstiklal Yıldızları (2024)" isimli kitapların şairi ve yazarıdır. Bazı şiirleri türkü olmuş olan şairimiz aynı zamanda Kültür Bakanlığı halk şairidir. Tansiyon dergisinde türkülerimizin hikayelerini araştırıp yazmaktadır. Yedi Sanat Derneği (Yesader) ve MSG üyesi olan Ozan Kasım Kol ,Ahmet Erhan,Arife Gül ve Gülüzar isminde üç çocuk babasıdır.