Qeyb olan açar

Yazar: Sema Muğanna
22 Eylül 2024
39 kez okundu
9

Qeyb olan açar

Yenə də saatın əqrəbləri, tarixlərdəki rənglər, göy üzündə gizlənən günəş yuxuya qərq olmuşdu. Gənc yazıçı dünyasından atlayıb Bakı şəhərinin ən dərin, ən tozlu küçələrində qaçırdı. Qaçdıqca nəfəsinin tükəndiyini hiss edirdi. Bu tükənən nəfəsdən hər dəfə bir can qopurdu.

Deyəsən, yolunu itirmişdi. Yolunu itirsə də, axı niyə öz dünyasından qaçıb, Bakı şəhərinin tozlu küçələrinə gəlmişdi? Sizcə, o yazıçı kim idi? Nə üçün bu qədər yalnız idi? Bu sualların cavabı yazıçıda idimi, yoxsa yox?

Bu yazını qələmə alan yazıçıdır. Bəli, Səma. Oxucuların tanıdığı, AYB-nin ən gənc üzvü Səma Muğanna. Qələmə alsam da, sizinlə danışan ikinci Səma olacaq. O, sizə taleyini, nağıl dünyasını deyil, sizlərin cavablandıra bilmədiyi sualların cavabını danışacaq. Film izlədiyinizi düşünün. Bu filmdə dram, gərginlik, aqressiya dost olacaq. Gəlin, daha çox danışmadan sözü verim ruh dostuma…

Kim deyə bilər ki, aqressiya, gərginlik, dram, xoşbəxtlik birlikdə ola bilər? Onlar birlikdə necə bacara bilər? Bu barədə çox oxucularımda sual yaranmışdı, ancaq bu sualın cavabını bu məktubla danışacam:

İnsanların taleləri bir-birinə bənzəyir. Gündüz-gecə bərabərliyi olduğu kimi təqvimdəki tarixlər, quşların civiltisi ,xoşbəxt sevgililər və ölüm belə bir-birinizə bənzəyir. İnsan bədənin iki ruhu var. Ölü və canlı ruh. Bu iki ruhu bir anda necə daşıya bilər sualını cavablandırmaq bir az çətin və mürəkkəbdir.

Ancaq mən tamamilə başqa bir prizmadan yanaşaraq danışacam.Ölü bədən ruhu insanın yalnız gecə dünyasına gəlir. Bu hal məndə çox yaşanıb. Düşünün ki, insan xarakterlərini yanaşı qoyduqda necə fərqli və bir-birlərinə ziddir? Siyah-bəyaz bir-birinə zidd olsa da, necə gözəl yaraşırlar?

Baxın, ölü bədən və canlı ruh da bir-birinə zidd olduğu qədər də yaxındır. Bu o demək deyil ki, insanlar pessimist, xoşbəxt, kədər duyğularını yaşadıqda bu hal yaranır. Xeyr. Bir yazıçı olaraq fikrimi bildirirəm ki,

ölü bədənin sizi tərk etməsi sizdən asılı deyil. İndi isə sizə o yaranan yeni tale oyununu danışıram. Bu məktubu oxudunuzsa və artıq yazının hissəyə gəldiyini görürsünüzsə, demək siz də yazıçının qaranlıq və işıqlı dünyasıyla tanış olmusunuz.

Qələmə aldığım hər bir yazıda qaranlığın və işıqlı dünyanın necə olduğunu təsvir edirəm. Yazılan və hətta dəfələrlə cırılan məktublar olub. Mən onlara baxdıqda bu yanğını, həsrəti, sevgini hiss etmişəm. Çoxları üçün yalnızca kağız parçası ola bilər, lakin mənim üçün bir dünyadır. O kağız parçasında yazılan hər bir söz mənim taleyimin rəngli, rəngsiz fikirlərini qeydə alır.

O yazılan hər cümlə filmin yaranmasına kömək edir. Mənim hər günüm filmdir, əziz oxucularım! Başlıqda da qeyd etdim axı düşünün ki, film izləyirsiniz. Dram, gərginlik, aqressiyadan ibarət olan film. Bundan əlavə, içində tale oyunu oynayan insanlar və qarışıq fikirlərin gəmidə qalması. Qeyb olan açar və bağlı qapılar. Bu dediklərimin hər birinin fəlsəfi düşüncə tərzi var. Onlar canlı, cansız olması ilə seçilmir. Mən yazıçıyam və onları qələmə alıram.

Bəzən obrazlı şəkildə, bəzən isə film kimi. Qarışıq fikirlər gəmidə qeyb olub. Axı necə? Başlıqda qeyd etmişdim ki, yazıçı öz dünyasından ayrılıb Bakı şəhərinin tozlu küçələrinə qaçır. Baxın, o zaman bu qarışıq fikirlər gəmidən qaçıb dənizin ən dərinliklərində yaşamaq üçün çabalayır, çünki tozlu küçələrdə bu fikirlər qeyb ola bilər. Bu fikirlər qeyb olduqda isə insanlar tale oyunlarına keçid alacaqlar. “Tale oyunu” yaşadıqlarımızın təkrarı kimidir.

Təkrar-təkrar insanlar o duyğuları yaşayır və yaşadıqca ölü bədən onları izləyir. Baxın, yenə ölü bədənə və canlı ruha keçid aldım. Yollar yenə məni o dərinliyin içinə sürgün etdi.
Əslində, qələmə aldığım yazı insanların daxili dünyasını və beyinlərindəki düşüncəni ifadə edir. İnsanlar bir-birinə zidd və qarışıqdır. Yazıçının da bu cür qarışıq fikirlərə qapandığı, hətta yolunu belə itirdiyi zamanlar olur. Əsas bu üç dost bizə həmişə kömək olacaq. Unutmayın, “tale oyunu”, “qeyb olan açar” və “fikirlər”.

“Qeyb olan açar” sizin tale oyununuzun dostu da ola bilər, düşməni də. Bu sizdən asılıdır. Təqvimdəki tarixlər, saatın əqrəbləri davam edir. Əgər bir gün davam etməsə, demək siz Bakı şəhərinin tozlu küçələrindəki işıqlı dünyaya xəyanət etmisiniz.Deyəsən, Tanrım məni səsləyir. Getməliyəm. Hələlik!
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, 4 kitab müəllifi, prezident təqaüdçüsü Səma Muğanna

Kaybolan Anahtar

Yine saatlerin akrep ve yelkovanı, takvimlerdeki renkler ve gökyüzünde gizlenen güneş uykunun derinliklerine dalmıştı. Genç yazar, kendi dünyasından atlayarak Bakü’nün en derin, en tozlu sokaklarında koşuyordu. Koştukça nefesinin tükendiğini hissediyordu. Her tükenen nefes, ondan bir can alıyordu. Sanırım yolunu kaybetmişti.

Yolunu kaybetmesine rağmen, neden kendi dünyasından kaçıp Bakü’nün tozlu sokaklarına gelmişti? Sizce o yazar kimdi? Neden bu kadar yalnızdı? Bu soruların cevabı yazarda mıydı, yoksa hayır mı?

Bu yazıyı kaleme alan yazar. Evet, Sema. Okuyucuların tanıdığı, Azerbaycan Yazarlar Birliği’nin en genç üyesi Sema Muğanna. Kaleme alsam da, sizinle konuşan ikinci Sema olacak. O, size kaderini veya masal dünyasını değil, sizin yanıtlayamadığınız soruların cevabını anlatacak. Bir film izlediğinizi düşünün. Bu filmde dram, gerilim ve agresyon dost olacak. Daha fazla konuşmadan, sözü ruh dostuma vereyim…

Kim diyebilir ki, agresyon, gerilim, dram ve mutluluk bir arada olabilir? Bunlar nasıl birlikte olabilir? Birçok okuyucumda bu sorular oluştu, ancak bu sorunun cevabını bu mektupla vereceğim:

İnsanların kaderleri birbirine benzer. Gündüz-gece eşitliği olduğu gibi takvimdeki tarihler, kuşların cıvıltısı, mutlu aşıklar ve ölüm bile birbirine benzer. İnsanın iki ruhu vardır: ölü ve canlı ruh. Bu iki ruhu aynı anda nasıl taşıyabileceğimiz sorusunu cevaplamak biraz zor ve karmaşıktır. Ancak ben tamamen farklı bir bakış açısından anlatacağım.

Ölü beden ruhu, insanın sadece gece dünyasına gelir. Bu durumu bende çok kez yaşadım. Düşünün ki, insan karakterleri yan yana geldiğinde ne kadar farklı ve birbirine zıttır? Siyah-beyaz birbirine zıt olsa da nasıl güzel uyum sağlar?

Bakın, ölü beden ve canlı ruh da birbirine zıt olduğu kadar yakındır. Bu, insanların kötümser, mutlu ya da üzüntü dolu duygular yaşadığında bu durumun ortaya çıktığı anlamına gelmez. Hayır. Bir yazar olarak düşüncemi ifade ediyorum: Ölü bedenin sizi terk etmesi sizin elinizde değildir.

Şimdi size doğan yeni kader oyununu anlatacağım. Bu mektubu okuduysanız ve yazının sonuna geldiğinizi fark ettiyseniz, demek ki siz de yazarın karanlık ve aydınlık dünyasıyla tanıştınız.

Kaleme aldığım her yazıda karanlık ve aydınlık dünyanın nasıl olduğunu tasvir ediyorum. Yazılmış ve hatta defalarca yırtılmış mektuplar oldu. Onlara baktığımda bu yanmayı, hasreti ve sevgiyi hissettim. Birçok insan için sadece bir parça kağıt olabilir, ancak benim için bir dünya. O kağıt parçasında yazılan her kelime, kaderimin renkli veya renksiz düşüncelerini kaydeder.

Yazılan her cümle filmin oluşmasına yardımcı olur. Her günüm bir filmdir, sevgili okuyucularım! Başlıkta belirttiğim gibi, bir film izlediğinizi düşünün. Dram, gerilim ve agresyondan oluşan bir film.

Buna ek olarak, kader oyunlarını oynayan insanlar ve karmaşık düşüncelerin gemide kalışı. Kayıp anahtar ve kapalı kapılar. Bu söylediklerimin hepsinin felsefi bir düşünce yapısı vardır. Onlar canlı veya cansız olmalarıyla ayırt edilmez.

Ben bir yazarım ve onları kaleme alıyorum. Bazen mecazlı bir şekilde, bazen ise bir film gibi. Karmaşık düşünceler gemide kayboldu. Peki nasıl? Başlıkta belirtmiştim ki, yazar kendi dünyasından kaçıp Bakü’nün tozlu sokaklarına gidiyor.

Bakın, o zaman bu karmaşık düşünceler gemiden kaçıp denizin en derinlerinde yaşamaya çalışıyor, çünkü tozlu sokaklarda bu düşünceler kaybolabilir. Bu düşünceler kaybolduğunda ise insanlar kader oyunlarına geçiş yapacak.

“Kader oyunu” yaşadıklarımızın tekrarı gibidir. Tekrar tekrar insanlar o duyguları yaşar ve yaşadıkça ölü beden onları izler. Bakın, yine ölü bedene ve canlı ruha geçiş yaptım. Yollar yine beni o derinliğin içine sürgün etti.

Aslında, kaleme aldığım yazı insanların iç dünyasını ve zihinlerindeki düşünceleri ifade ediyor. İnsanlar birbirine zıt ve karmaşıktır. Yazarın da bu tür karmaşık düşüncelere kapıldığı, hatta yolunu kaybettiği zamanlar olur. Bu üç dost her zaman bize yardımcı olacaktır. Unutmayın, “kader oyunu”, “kayıp anahtar” ve “düşünceler.”

“Kayıp anahtar” sizin kader oyununuzun dostu da olabilir, düşmanı da. Bu size bağlıdır. Takvimdeki tarihler ve saatlerin akrepleri devam ediyor. Eğer bir gün devam etmezse, demek ki siz Bakü’nün tozlu sokaklarındaki aydınlık dünyaya ihanet etmişsiniz demektir. Sanırım, Tanrım beni çağırıyor. Gitmeliyim. Hoşça kalın!