Zorbalık Türleri ve Çözüm Yolları 2
- Yazar: Metin ÖZDEMİR
- 17 Haziran 2025
- 25 kez okundu

Zorbalık Türleri ve Çözüm Yolları 2
Zorbalık türlerine örnek verecek olursak çeşitli başlıklarda isimlendirebiliriz.
Fiziksel (itme, vurma) , Sözel (hakaret, lakap takma), Sosyal (dışlama, dedikodu) , Siber zorbalık (internet veya telefon yoluyla taciz)
İlkokul düzeyinde (6–10 yaş arası) akran zorbalığına karşı bir öğretmen ya da okul yöneticisi olarak uygulayabileceğiniz etkili ve sürdürülebilir çözümler şunlar olabilir.
Okul temelli eğitim programları öğrencilere yönelik ve öğretmen personel için şekilde bölümlere ayıracak olursak;
Öğrencilere yönelik “Zorbalık nedir?” eğitimi mutlaka verilmelidir. Basit, somut örneklerle zorbalıkla arkadaş şakası arasındaki fark anlatılmalı ve bunun kötü sonuçlarını öğrencilere empati şeklinde hissettirmeliyiz.
Öğrencilere drama/senaryo çalışmaları ile canlandırmalarla empati kurmaları sağlanabilir.(“Eğer senin başına gelseydi?” gibi).
Duygular atölyesi şeklinde atölyelerle duygularını tanımayı ve ifade etmeyi öğrenen çocuklar daha az zorbalık eğiliminde olur ve akran yardımlaşması programı ile daha büyük veya güvenilir öğrenciler, küçük sınıflara “akran lideri” olarak atanabilir.
Öğretmen ve personel için ise zorbalık sinyallerini tanıma eğitimi verilmelidir. Örneğin çocuk içe kapanıyor, sürekli hasta olduğunu söylüyorsa bunun arkasındaki nedenler bir an önce araştırılmalıdır.
Doğrudan değil, yapıcı müdahale eğitimi ile zorba öğrenciyi küçük düşürmeden davranışı durdurma yolları bilinmelidir.
Bir diğer çözüm yolu da zorbalıkla mücadele politikası oluşturmalı ve uygulamalıyız. Okul çapında ilan edilen “Zorbalığa Sıfır Tolerans” ilkesi oluşturmalı ve bu sözleşme öğrenciler ve veliler tarafından da imzalatılıp konunun ciddiyetle takip edildiği mutlaka evde, okulda bilinmelidir.
Sınıf sözleşmeleri her yıl öğrencilerle birlikte yazılmalı ve “Kimseyi dışlamayacağım”, “Arkadaşlarımı küçük düşürmeyeceğim” gibi öğrencinin yapmaması gereken davranışlar öğretilmelidir.
Gizli bildirim sistemi ile öğrenciler bir kutuya yazılı bildirim bırakabilir ya da okul danışmanına gizlice başvurabilir. İhlal durumunda adil ve öğrenmeye yönelik müdahale ile sadece ceza değil, zorba davranışın nedenini araştırma ve düzeltmeye odaklanılmalıdır.
En önemli konulardan biri de aile katılımını sağlayabilmek. Öğretmen, idareci mutlaka çocukların aile yapılarını da bilmek zorundadır. Velilere yönelik seminerler düzenleyip “Çocuğum zorbalık yapıyor olabilir mi?”, “Zorbalığa uğrayan çocuğu nasıl anlarım?” konulu seminerlerle bilinçlendirilmelidir.
Evde konuşma rehberi hazırlayarak ailelere çocuklarıyla bu konuları konuşurken kullanabilecekleri örnek diyaloglar içeren basit kılavuzlar verilmelidir.
Pozitif okul kültürü oluşturarak
“İyi davranışlar takibi” sistemi kurulmalı, güzel davranan çocuklara yıldız, rozet ya da sınıf içi ödüller verilmelidir.
Haftalık “İyilik Hikayesi Paylaşımı” saati yapılarak öğrenciler birbirlerine yardım ettikleri veya gördükleri güzel şeyleri anlatabilirler.
Zorbalık karşıtı günler düzenleyip örneğin, “Pembe tişört günü” (Dünya Zorbalığa Karşı Mücadele Günü) gibi temalı günlerle farkındalık arttırılabilir.
Rehberlik servisini mutlaka aktif kullanıp
zorbalığa uğrayan çocuklar birebir desteklenmeli, kendini ifade etmesi sağlanmalıdır.
Zorbalık yapan çocuklara “etik davranış eğitimi” verilmeli — onları etiketlemek yerine davranışın nedeni araştırılmalıdır.
Akran ara buluculuğu gibi rehberlik projeleri geliştirilebilir.
Metin ÖZDEMİR
Genel yayın yönetmeni: Elif ÜNAL YILDIZ
Bir önceki yazımı okudunuz mu?
https://fisildayankalemler.org/akran-zorbaligi-ve-cozum-yollari/