MEDENİYETLER DÖNGÜSÜ- ROMA
- Yazar: İbrahim Aykut KAYA
- 9 Aralık 2024
- 14 kez okundu
MEDENİYETLER DÖNGÜSÜ- ROMA
Bugün dünyanın gelmiş geçmiş en bilinen devleti şüphesiz Roma İmparatorluğu’dur. Roma’nın şehir olarak kuruluşu, M.Ö 8. yy da Etrüskler tarafından gerçekleştirilmiş ve Etrüsklerin yok edilmesinin akabinde Roma yükselerek bir devlet haline gelmiştir. Roma bir cumhuriyet olarak ilerlerken M.Ö 27 yılında Augustus ile İmparatorluk haline gelmiştir.
Roma bir düzen kurmuş ve Roma şehrini imar ettiği gibi zenginliği de merkezine taşımıştır. Sonra “Roma Yolları” kurulmuştur. Böylece Roma savaş makinesi lejyonların intikal hızı artarken ticaretin de canlanması ve lojistiğin kolaylaşması sağlanmıştır.
Yol genişlikleri de iki atın kalça uzunlukları ile belirlenerek standart yol planına geçilmiştir. Bu plan günümüzde demiryolları için hâlâ geçerlidir. Yani Roma yolunun koyduğu standart bugün ki dünyanın büyük bölümünün hâlâ kullandığı bir standart parçası haline gelmiştir.
Roma kendi mühendisliğini de geliştirip yaymıştır. Colosseum gibi devasa yapıların yapılması yada Ayasofya’nın kubbe mimarisi gibi yetenekler Roma’nın mühendislik yetenekleridir. Bunu malzeme bilimi ile desteklemişler ve “beton” kullanımına geçmişlerdir. Beton yaklaşımı da günümüzde hâlâ devam etmektedir.
Yine Roma’da “hypocaust” adı verilen sistem ile sıcak su ile dolu borular vasıtası ile evler ısıtılırdı. Günümüzde kalorifer sistemi olarak devam eden bu sistem hem mühendislik hem mimari açıdan son derece başarılı bir geliştirmedir.
Roma atık su yönetimi ile de, temiz su yönetimi gibi önemli olmuş ve su kemerlerinin desteklediği sistemler atık suyu da tahliye sistemlerinden de ayrılmıştır.
Roma ordusu, farklı sınıfları içeren bir yapıdadır ki sıhhiye, mühendislik gibi bölümler teşkil edildiği gibi, okçu, piyade, süvari sınıfları vardır. Bu yapı günümüzde de Kuvvetler olarak devam etmektedir.
Roma’da halk sağlığı uygulamaları önemlidir ve bu günümüzde de devam etmektedir. Buna ek olarak günümüzde tıp terminolojisi hâlâ Latincedir….
Roma sınırları tüm Akdeniz’i içine alan, Avrupa’da birlik sağlayan ve Afrika’nın kuzeyine egemen olup Anadolu’yu geçerek İran’a Suriye’ye ulaşan bir sınırdır ki Britanya da bu sınırın Batı kanadında Okyanus’a ulaşmış bölümünde yer alır.
Roma İmparatorluğu günümüzde Fas, Cezayir, Tunuz, Libya, Mısır, Filistin, İsrail, Ürdün, Lübnan, Suriye, Irak, Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Yunanistan, Kıbrıs Adası, Makedonya, Bulgaristan, Moldova, Güney Ukrayna, Romanya, Macaristan, Sırbistan, Bosna- Hersek, Karadağ, Hırvatistan, Arnavutluk, Macaristan, Slovenya, Avusturya, Çekya, Almanya, Belçika, Fransa, İsviçre, İtalya, İspanya, Hollanda ve Portekiz devletleri üzerine egemen bir makine idi…
Evet bu makine, Roma 1285 kilometrekarelik Roma şehrinden başlayıp, milyonlarca kilometrekarelik ( 6 milyon km2) alana ulaşmıştır. Uygarlığını tüm dünyaya yaymıştır…
İşte bu ROMA İmparatorluğu, 1443 yılında Roma şehrinden 2231 km uzaklıkta İstanbul’da askerleri ve İmparatoru surlar arasında savaşırken, halkı Ayasofya’da sığınmış bir biçimde yıkılmıştır. Koskoca bir İmparatorluk gelişen çağ, teknoloji ve sosyal mekanizmalara teslim olarak tarihteki yerini almış ve yeni bir medeniyete beşiklik etmek üzere toprakları devrolmuştur….
Coğrafi olarak bir alanda yaşanan gelişmelerin ve farklılaşmaların yani kültürün dünyaya yayılması ile oluşan “Uygarlık”, tıpkı Roma İmparatorluğu döngüsünde olduğu gibi doğar, gelişir ve ölür; ancak kurumları devam eder ve ilerler. İnsanlık bu döngüler ile yaşamış ve gelişmiştir…
Bir çöküş yeni bir doğuş ile…
Bu yazının tamamı yazara aittir.
İbrahim Aykut KAYA
Editör: Duygu BALCI
Genel Yayın Yönetmeni: Elif Ünal YILDIZ
Diğer Yazıları:
https://fisildayankalemler.org/arkeogelecek-gecmisten-gelecege-bakis/