GURBETİN ŞİİRİ

GURBETİN ŞİİRİ

“Gurbet” kelime anlamıyla, başta çalışmak olmak üzere değişik sebeplerden dolayı, kişinin doğduğu ve yaşadığı yeri bırakarak gitmiş olduğu ülke veya yer olarak ifade edilir.

Gurbet kelimesinin kökeni Arapça olup kişinin kendi yaşadığı ve doğduğu yerden ayrılıp, yeni gittiği yerdir. Yeni gittiği yerde ise kişi gurbetçi şeklinde ifade edilir.

Ülkemizde de gurbet veya gurbetçi terimleri genelde 1960 ve 70’li yıllarda Avrupa ülkelerine özellikle Almanya’ya çalışmak amacıyla giden insanlarımız için daha çok kullanılmaktadır.

Almanya ve diğer ülkelerde yaşayan Türk asıllı vatandaşlarımız “Gurbetçi” yeni yaşadıkları yerler ise “Gurbet” olarak anılır.

Dünyanın değişik yerlerinden, Balkanlardan, Türk Cumhuriyetlerinden evlerini, ailelerini, yurtlarını bırakarak okumak, çalışmak vb. nedenlerden dolayı gelenler için de ülkemiz gurbettir.

Gurbet, insanlık tarihi kadar eski olup bu duygu göçlerle birlikte insan yaşamının her safhasında olmuştur.

Geçmiş yazılı metinler incelendiğinde bu duygu, çoğu zaman karamsarlık, yalnızlık, kötümserlik, tedirginlik temalarıyla birlikte kullanılabilmektedir.

Tasavvufta ise Gurbet, Allah’tan, onun yolundan ayrı olma, Sâlik’in (Tâlibin bir mürşidin gözetiminde yaptığı manevi yolculuk anlamında tasavvuf terimi) vatanından ayrı yaşaması veya halkın davranış ve düşüncelerinden uzak kalması anlamında kullanılabilir.

Yunus Emre; “Mülk-i fenadan geceyim/Dost iline uçayım” derken dost ili olarak vücud-ı mutlakı ifade etmektedir.

Edebiyatımızda özellikle roman ve şiirlerde Gurbet konusu ve teması çoğunlukla kullanılmaktadır. Özellikle köylerden kentlere ve diğer, daha uzak yerlere göç olduğu zamanlarda gurbet konusu ve hikâyeleri daha çok işlenmektedir.

Gurbet şairi olarak tanınan Kemalettin Kamu’nun da dediği gibi;

“Gurbet o kadar acı

Ki ne varsa içimde,

Hepsi bana yabancı,

Hepsi başka biçimde!”

Bu göç yolculuklarında, yaşanılan olaylar, duygusal karmaşıklıklar, yeni yerlerdeki uyumsuzluklar hem göç edeni hem de diğer kişileri etkilemiş ve farklı göç hikâyelerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Ayrılıkların, yaşanacakken yaşanamayan sevdalıkların, kavuşamamaların verdiği duygusal hüzünler, gidilen yerlerde kurulmaya çalışılan yeni yaşamların olumlu ve olumsuz etkileşimlerin hepsi şarkıların, şiirlerin, romanların, filmlerin ve hikâyelerin konuları olmuştur.

Gurbet sadece fiziki olarak yer değiştirmenin dışında, sevdiğine, sevildiğine uzak kalma, gönülde olamama, kalpten hissedememe ve kavuşamamanın verdiği acımtırak duyguların tanımlanmasında da kullanılabilmektedir.

Şairimiz Bekir Sıtkı Erdoğan “Hancı” şiirinde dediği gibi;

“Bende bir resmi var, yarısı yırtık

On yıldır evimin kapısı örtük

Garip bir de sarhoş oldu mu artık

Bütün sırlarını der yavaş yavaş”

İşte Gurbet duygusunun yaşamımızdaki yeri ve önemi şiirlerde anlatıldığı gibidir.

“Sevdiğine uzak olan her yer, gurbettir.”

                                                                 (Anonim)

“Gurbet, Seni anlayanların olmadığı yerdir.”

                                                                   (Mevlana)

14.02.2024

Ali YURTSEVEN

Editör:Nigar KAYA

Yorumlar (3)

  1. Zeynep
    • 17/02/2024

    Gurbet kendini bulamadığın bir yerdir

  2. Ayşe KAYACAN
    • 17/02/2024

    Sevdiklerimizin olmadığı her yer bize gurbettir. Kaleminize sağlık çok güzel bir yazı...

  3. Yıldız TEK GAMLI
    • 16/02/2024

    Gurbet kendini yabancı hissettiğin yerdir.ytg

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ali YURTSEVEN

Fısıldayan Kalemler Başkan Yardımcısıyım. 1967 yılı Ankara doğumlu olup aslen Ohrid / Makedonya kökenliyim. İlk, Orta ve Lise eğitimini Ankara da, Lisans eğitimimi Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünde tamamladım. 1992 yılında başladığım iş hayatımdan Ağustos 2022 de emekli oldum. Tarihi ve Kültürel Araştırmalar yapmak, Arkeolojik ve Turistik Doğa, Gezi, Yaşam ve Yürüyüşlere katılmak, renkli veya renksiz fotoğraf çekmek, Şiir ve Hikâye yazmak, Kişisel Gelişim, Mentörlük ve İletişim Eğitimleri düzenlemek genel ilgilendiğim alanlardır. Korhan ALTUNYAY Yazarlık Akademinden Yaratıcı Yazarlık, Derin Okuma, Kitap Tahlilleri, Prof Dr. Yavuz DEMİR’in düzenlediği Yaratıcı Yazarlık ve Metin Tasarımı konularında Sertifikalı Yazarlık Atölye Eğitimleri aldım. Hüznü Kıran Umutlar adlı şiir kitabım, Kalem İzleri ile Kalemlerin İz Düşümleri adlı Hikâye Seçki kitaplarında hikâyelerim, Şah-ı Şiirler 5 ile İz Bırakan Kalemler adlı antoloji kitaplarında yayınlanmış şiirlerim, Ankara Şehir Gazetesinde yazılarım vardır. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı İLESAM, GESAM Meslek Kuruluşları ile AKSED Kültür ve Sanat, AKL Mezunlar, Ankara Rumeliler, Türk Makedon Dostluk Dernekleri üyesiyim.