Cumhuriyet’e Yönelik Bir Tehdit

Tarih
Cumhuriyet’e Yönelik Bir Tehdit

Cumhuriyet’e Yönelik Bir Tehdit: Menemen İsyanı

Menemen İsyanı, 23 Aralık 1930 tarihinde Cumhuriyet tarihinin kritik olaylarından biri olarak yaşanmıştır. Bu isyan, yalnızca bir başkaldırı değil, ayrıca Cumhuriyet’in devrimci reformlarına karşı bir meydan okuma niteliği taşımıştır. Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve siyasi koşulları bu dönemde isyanın zeminini hazırlamış; özellikle laiklik karşıtı tepkiler ve toplumsal huzursuzluklar olayların temel dinamiklerini oluşturmuştur.

Cumhuriyet, özellikle 1929 Dünya Ekonomik Buhranı’nın etkilerini derinden hissediyordu. Bu ekonomik zorluklar kırsal kesimdeki tarım üretimini azaltmış ve halkın ekonomik sıkıntılarını derinleştirmiştir. Bunun yanı sıra, devrimlerin kırsal kesimdeki geleneksel yaşam tarzına yönelik getirdiği değişiklikler halk arasında tedirginlik yaratmıştır. Menemen İsyanı, bu huzursuzluğun bir yansıması olarak görülmelidir.

İsyanın lideri Derviş Mehmet, kendisini “Mehdi” ilan ederek dinî temellere dayanan bir harekete öncülük etmiştir. Manisa’dan Menemen’e gelen Derviş Mehmet ve müritleri, halkı şeriat talepleri etrafında toplamış ve mevcut düzene karşı ayaklanma başlatmıştır. Bu durum, Cumhuriyet’in laik yapısına doğrudan bir tehdit olarak değerlendirilmiştir.

İsyana müdahale için gönderilen yedek subay Mustafa Fehmi Kubilay, devletin kararlılığını temsil eden bir figür olarak ön plana çıkmıştır. Ancak, Kubilay ve beraberindeki bekçiler, isyancılar tarafından vahşice saldırıya uğramış; Kubilay şehit edilmiştir. Bu olay, Cumhuriyet tarihinin en dramatik anlarından biri olarak kaydedilmiş ve kamuoyunda derin bir infial yaratmıştır. Kubilay, Cumhuriyet’in devrimci ilkelerine olan bağlılığın bir sembolü haline gelmiş; şehitliği ise laikliğin korunması yolundaki fedakârlığın bir göstergesi olarak tarihe geçmiştir.

Menemen İsyanı, kısa sürede bastırılmış ve isyancılar yargılanarak cezalandırılmıştır. Bu olay, devletin laiklik ilkesine olan bağlılığını yeniden vurgulamasına neden olmuş ve benzer girişimlere karşı caydırıcı bir etki yaratmıştır. Kubilay’ın hatırası ise toplumda Cumhuriyet’e olan inancı pekiştiren bir sembol haline gelmiştir.

Kaynakça:

1)Akça Bigat Büşra, (2022) Menemen (Kubilay) Olayı Hakkında Yapılmış Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, C.20 S.32

2) Çanak Erdem (2015) Menemen Olayının Adana Basınına Yansıması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.8 S.39

3) Sıdal Süleyman (2022) 1929 Ekonomik Bunalımının Bir Sonucu Olarak Menemen Olayı, SDE Akademi Dergisi, C2 No6

4) Ertem Barış (2013) Resmi Belgeler ve Basında “Menemen Olayı” History Studies İnternational Jurnal Of History, C5 S1

5) Öz Eyüp (2015) Yasak Bir Hafızayla Yüzleşmek; Menemen Olayı İrtica Mı? Komplo Mu? FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Bahar Sayısı 5

Umut Meriç BERBEROĞLU
Bu yazının bütünü yazarına aittir.

Başeditör/Redaktör: Murat Çatal

Genel Yayın Yönetmeni: Elif Ünal Yıldız

Bir önceki yazımı okudunuz mu?

30 Ağustos Zafer Bayramı

İnstagram

 

 

 

Etiketler:

#inkılaplar #kubilay #menemenolayı

Yorumlar (0)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Umut Meriç BERBEROĞLU

14.09.2000 tarihinde Hatay ili İskenderun ilçesinde dünyaya geldim. 2007-2008 yılında Namık Kemal İlköğretim okulunda okuduktan sonra 2008-2009 yılında okulumuzun ortaokulunda okumaya başladım. Okulumuzun çıkarmış olduğu Düşler Sokağı adlı dergide deneme yazdım. 2016 yılında Rotary Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'ni kazandım. 2019 yılında okulumuzun Bilgisayarlı Muhasebe bünyesinde okurken İskenderun Gazetesi'nde köşe Yazarlığına başladım. Aynı yılın 19 Mayıs'ında İşgal Altında Çırpınan Şehir İstanbul adlı romanımı yazmaya başladım. 2020 yılında Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Tarih bölümünü kazandım. Üniversite sınavı döneminde İskenderun gazetesinden ayrıldığım için 2020 yılının Ekim ayinda Sarı Zeybekler Gazetesi'nde köşe Yazarlığına başladım. 2021 yılında İzmir Bakırçay Üniversitesi Tarih bölümüne yatay geçiş yaptım. 2023 yılında Bağımsızlık Ateşi İzmir romanımı yazmaya başladım. 2023 yılının Aralık ayında kitabım yayınlandı. Aynı yıl Deniz Kartalı Gazetesi'nde köşe Yazarlığına başladım. Sarı Zeybekler Gazetesi'nde hem Kültür Müdürü hem de köşe yazarı olarak devam etmekteyim. 4 adet tiyatro oyununa senaryo yardımcılığı yaptım.

Benzer Yazılar